Barnsteen sieraden
Iedereen kent barnsteen wel, de prachtige honing kleurige edelsteen waarin soms insecten of blaadjes zijn ingesloten, die nog prachtig te zien zijn omdat de steen zo mooi warm transparant kan zijn. De steen is bijzonder zacht, waardoor ze zowel kwetsbaar als licht is. Door het lichte gewicht is de steen prima te verwerken in sieraden, die daardoor zelfs bij gebruik van een redelijk forse barnsteen, zoals in bijvoorbeeld vintage broches, nog prima te dragen zijn en niet te zwaar worden. De kwetsbaarheid van de steen vraagt wel om zorgvuldig dragen en bewaren.
Wat is barnsteen precies?
Barnsteen is versteende hars van naaldbomen die miljoenen jaren geleden leefden. Bij echte barnsteen hebben we het over 50 miljoen jaar oud. Er is ook een jongere variant van deze edelsteen, Copal. Deze jonge versie is tussen de 100 en 3 miljoen jaar. De steen is meestal honing geel tot diep warm rood en alle schakeringen daartussen in. De steen kan zowel transparant zijn als opaque. De transparant versie wordt als waardevoller gezien en het is ook deze kwaliteit waardoor ze in sieraden worden verwerkt. De niet transparante barnsteen wordt overigens ook in sieraden toegepast, maar minder frequent. Deze variant wordt ook wel 'Butterscotch' genoemd.
Waar komt onze Nederlandse naam voor barnsteen vandaan?
In Nederland hebben we samen met de Duitse taal een vrij unieke naam voor deze prachtige half edelsteen. In het Engels bijvoorbeeld wordt de steen 'Amber' genoemd, maar in het Nederlands wordt daarbij van oudsher een walvis product bedoeld. Ons woord komt van het Nedersaksische woord börnen dat branden betekend. Daar komt ook direct de Duitse naam vandaan: Bernstein. Deze steen kan inderdaad vlam vatten doordat ze oude versteende hars is. Het is overigens bij ons inmiddels ook correct om barnsteen gele amber te noemen. Nog een fun-fact: omdat barnsteen elektrisch geladen wordt als het over bijvoorbeeld een dierenvacht wordt geweren, is de term elektriciteit zelfs afgeleid van het Griekse woord voor deze steen: Elektron, of in het Latijns, Electrum.
Wordt barnsteen ook nagemaakt?
Zoals alle waardevolle natuurstenen wordt ook barnsteen geïmiteerd. Dit gebeurt in bijvoorbeeld glas, maar ook in kunststof harsen bijvoorbeeld. Barnsteen heeft een aantal unieke eigenschappen die te maken hebben met haar oorsprong als boomhars. Ze is makkelijk warm te wrijven en neemt eenvoudig lichaamswarmte op. Door de natuurlijk hars heeft ze een specifieke naaldbomen geur die kunst barnsteen doorgaans niet heeft. Deze geur komt doorgaans al vrij bij het opwrijven van de steen. Door het opwrijven op bijvoorbeeld een dierenvacht wordt de steen zelfs statisch geladen. De hars is bijzonder gevoelig voor hogere temperaturen en smelt al door er een lucifer bij te houden. Door haar lichte soortelijk gewicht, heel anders dan edelsteen soorten die door samenpersen ontstaan bijvoorbeeld, blijft barnsteen drijven op water met een hoge zoutgraad. Barnsteen kan ook oplichten wanneer het onder een UV lamp wordt gehouden.
De eigenschappen van barnsteen
Aan barnsteen wordt een zeer positieve werking toegeschreven. Volgens kenners wekt deze fraaie steensoort reinigend en beschermend, en ondersteunt ze door een grote positieve invloed op negatieve ladingen en emoties. De edelsteen kan ook gemakkelijk lang gedragen worden en barnsteen is volgens de astrologie verbonden met het sterrenbeeld leeuw.
